Laat twee mensen dezelfde zoekopdracht Googelen, en er komt twee keer een ander resultaat uit. Dat komt doordat je met je surfgedrag sporen achterlaat. Websites en adverteerders gebruiken die om je online ervaring zo gepersonaliseerd mogelijk te maken. Dat heeft veel voordelen: niemand zit te wachten op een advertentie van een product waarin je helemaal geen interesse hebt. Maar er kleven ook nadelen aan, zoals de filterbubbel. In deze blog gaan we in op de risico’s, wat je kan doen om het te voorkomen, en hoe je er met je kinderen over in gesprek gaat.

Dezelfde soort informatie

De term ‘filterbubbel’ komt uit het Engels, en wordt ook wel eens vertaald als ‘informatieluchtbel’. Dat dekt de lading goed. Want doordat zoekmachines als Google en sociale media als Instagram en YouTube informatie zo persoonlijk mogelijk maken, kan er een soort luchtbel ontstaan. Binnen die luchtbel krijg je door algoritmes veel van dezelfde soort informatie voorgeschoteld. Dat is handig als het gaat om je favoriete muziek of een nieuwe hobby, maar kan een nadeel zijn als het gaat om onderwerpen waar maatschappelijke discussie over bestaat.

Verschil van mening

Het grote risico is dat je alleen nog maar gekleurde informatie te zien krijgt, zo waarschuwen experts de laatste jaren steeds vaker. Informatie die je op basis van je surfgedrag minder leuk vindt om te zien, filteren de algoritmes automatisch weg. Volgens sommige experts is dat slecht voor de democratie. Want wie constant het eigen wereldbeeld bevestigd ziet, staat een stuk minder open voor een tegenovergestelde mening. En om de democratie te laten werken, moeten we het vaak óók eens kunnen worden over onderwerpen waar verschil van mening rond bestaat.

Objectieve zoekresultaten

Er zijn verschillende manieren om de invloed van filterbubbels op je internetgebruik te verminderen. Zo zijn er diverse zoekmachines waarmee je anoniem kan surfen, zoals DuckDuckGo of Startpage. Hierdoor krijg je objectievere zoekresultaten te zien. Ook kan je natuurlijk actief op zoek gaan naar tegengeluiden. Bezoek bijvoorbeeld ook websites waar je argumenten van andersdenkenden tegenkomt rond de onderwerpen die je belangrijk vindt. En raadpleeg het nieuws liefst via meerdere bronnen, en zo objectief mogelijk. De kans is bijvoorbeeld groter dat je objectieve informatie tegenkomt bij een erkende nieuwsbron als NOS of RTL, dan bij een anonieme bericht op een online forum.

In gesprek over mediagebruik

Voor ouders is het verstandig om met hun kinderen in gesprek te gaan over mediagebruik. En om daarbij ook de voor- en nadelen van de filterbubbel te bespreken. Er zijn verschillende organisaties die zich hier mee bezighouden, en tips en informatie geven die helpen om zo’n gesprek te voeren. Neem bijvoorbeeld eens een kijkje op de websites Mediawijsheid.nl en Bureau Jeugd & Media.